Het volgende citaat van Eckhart Tolle behelst een belangrijk principe: “Als je niet in een staat van acceptatie, plezier of enthousiasme verkeert, kijk dan goed en je zult ontdekken dat je leed creëert voor jezelf en anderen.” Het loont de moeite om hierover na te denken, vooral als het gaat om dingen die moeten gebeuren, maar die weerstand oproepen of regelrechte negativiteit.
Kiezen hoe je op een situatie reageert, kan het verschil betekenen tussen je gefrustreerd en gestrest voelen – het lijden waar Tolle aan refereert – of je kalm en in balans voelen. De reden is dat je jezelf in staat stelt de situatie, als minimum, te accepteren zoals ze is in plaats van je ertegen te verzetten.
Laten we een alledaagse klus als het wassen van je auto als voorbeeld nemen, met als onderliggende aannames dat het nu moet gebeuren, jij degene bent die het moet doen en je het niet leuk vindt. Als je je niet kunt neerleggen bij het feit dat je dit moet doen, wordt het wassen van de auto een negatieve ervaring met als gevolg dat het je energie kost. Een verandering van mindset – bewust de beslissing nemen om minimaal te accepteren dat je het moet doen – voorkomt dat dit gebeurt. Je zult er misschien geen energie van krijgen, maar je zal er ook niet op leeglopen. Het is het simpele maar cruciale verschil tussen “moeten en weerstand voelen” en “accepteren”. Als je nog een stap verder gaat, zou je een manier kunnen vinden om het klusje leuk te gaan vinden. Als je bedenkt waarom je je auto niet wil wassen, bijvoorbeeld omdat je het moet inpassen in je al drukke programma, zou je van het klusje een plezierige ervaring kunnen maken door je erbij neer te leggen dat het hoe dan ook moet gebeuren, het accepteren van de situatie dus, en vervolgens je focus te verleggen van de redenen waarom je het niet wilt doen naar de potentiële voordelen. Voordelen kunnen zijn lichaamsbeweging en frisse lucht en wat tijd voor jezelf hebben om na te denken.
Wanneer je dit principe toepast op een stressvolle situatie, is de impact van het veranderen van je mindset aanzienlijk. Het actief accepteren van de situatie neutraliseert de stressreactie: het verandert de ‘dreiging’, die leidt tot de stressreactie waardoor je je machteloos en overweldigd kunt voelen, in iets dat je kan en gaat managen. Met een lager cortisol niveau ben je in staat zaken te relativeren en daarnaar te handelen. Een voorbeeld om dit te illustreren is het volgende. Op vrijdagmiddag krijg je de opdracht om maandag vóór 9.00 uur een complex advies op te leveren. Deze situatie veroorzaakt frustratie en stress. Je bent gefrustreerd omdat je van plan was om die avond met vrienden te gaan eten en de opdracht veroorzaakt stress vanwege conflicterende verplichtingen: je hebt je kinderen beloofd een weekend weg te gaan. Iedereen die ooit met deze situatie te maken heeft gehad, zal dit herkennen. De situatie neutraliseren door het initiatief naar je toe trekken ziet er zo uit. Stap 1: neem een bewuste beslissing om de situatie te accepteren zoals ze is. Er is geen keerzijde: of je het nu accepteert of niet, je moet het werk doen en dit feit accepteren in plaats van je ertegen verzetten, betekent dat je het heft in eigen handen neemt in plaats van dat je je een slachtoffer voelt en overweldigd wordt door je mentale stressresponse (“waarom overkomt mij dit?”). Stap 2: bepaal wanneer je het werk wilt doen (niet moet doen) en hoe je je bestaande plannen en verplichtingen hierop gaat aanpassen. Stap 3: informeer zo snel mogelijk de personen die hierdoor geraakt worden: leg het uit en wees specifiek. Hoewel ze misschien nog steeds teleurgesteld zullen zijn, weten ze in ieder geval wat ze kunnen verwachten en ze zullen het hoogstwaarschijnlijk begrijpen.
Door de situatie te accepteren, verander je een ‘moeten’, iets wat je ondergaat en waar je last van hebt, op zijn minst in een ‘accepteren’, of misschien zelfs een ‘willen’ als je de voordelen van de situatie kunt zien. Je hebt altijd een keuze.